Trening mentalny – jak radzić sobie z porażką w sporcie?

Porażki są nieodłącznym elementem życia sportowca. Choć są nieuniknione i nie zawsze przecież zależne od zawodnika, bywają frustrujące oraz trudne do zaakceptowania. Jednak z każdego upadku da się podnieść i wyciągnąć wnioski, które mogą okazać się wartościowe na dalszej ścieżce sportowej kariery.

„Co Cię nie zabiję, to Cię wzmocni!” powiada stara ludowa mądrość, tymczasem wielu zawodowych sportowców wciąż źle znosi wszelkie niepowodzenia i traktuje je jako wyrocznie względem swoich przyszłych występów. Według psychologów doświadczanie trudnych i wymagających sytuacji pozytywnie wpływa na późniejsze funkcjonowanie – wzmacnia zdolności adaptacyjne i odporność, a w konsekwencji sprzyja zdrowiu psychicznemu. Dlatego porażek nie należy się bać, tylko traktować je jako materiał do analizy, by następne wyzwania nie stanowiły już żadnych przeszkód.

Sportowiec to też człowiek

Ambitni sportowcy często wymagają od siebie rzeczy, którym nie są tak naprawdę w stanie sprostać. Nieustanne dążenie do doskonałości, bycie na świeczniku oraz ciągłe podleganie ocenom opinii publicznej sprawia, że sportowiec musi wygrywać i stawiać poprzeczkę coraz wyżej. Tymczasem wielu kibiców zapomina, że nawet najwyższej klasy sportowiec nie jest maszyną. Ma prawo mieć gorszy dzień, być w gorszej dyspozycji, czy też psychicznie nie dźwignąć ciężaru presji, jaka na nim spoczywa. Zbyt daleko idąca samokrytyka może mieć tylko negatywne skutki i sprawić, że zawodnik utraci wiarę w siebie, a jego kariera stanie w miejscu. Czasem warto pozwolić sobie na chwilę słabości, by potem wrócić na szczyt ze zdwojoną siłą.

Pozytywne myślenie – klucz do zwycięstwa

W niepowodzeniu można doszukać się także zalet. Najważniejszą z nich jest doświadczenie, które zdobywa zawodnik. Każdy słabszy występ to tak naprawdę lekcja, z której można wyciągnąć wnioski na przyszłość. Poza tym, sam fakt, że porażki zdarzają się najlepszym bywa pocieszający. To pokazuje, że nikt nie jest idealny, a próba udowodnienia sobie za wszelką cenę, że można dokonać niemożliwego, często wywołuje skutek odwrotny od zamierzonego. Dlatego ważne jest, by wiedzieć w którym momencie odpuścić i przestać obwiniać.

Co poszło nie tak?

W sporcie bardzo ważną rolę odgrywa odpowiednia, wnikliwa analiza występu sportowca. Występu, który zakończył się zarówno sukcesem, jak i niepowodzeniem. Czasem nawet jeden element układanki – źle dobrana dieta, przetrenowanie, bądź stan zdrowia zawodnika może być przyczyną porażki. Zawsze jest coś, co można poprawić, by trenować efektywniej, a co za tym idzie, osiągać lepsze rezultaty w konfrontacji z rywalami na zawodach. Należy wziąć pod uwagę także czynniki niezależne od samego zawodnika, takie jak pogoda w dniu zawodów, sprzęt w dyscyplinach, w których odgrywa on kluczową rolę, bądź też możliwości finansowe, jakie ma reprezentant danej dyscypliny.

Z nadzieją w przyszłość

Po próbie znalezienia odpowiedzi na pytanie co i dlaczego zawiodło, najlepiej obrać kolejny cel, który stanie się motywacją samą w sobie i sprawi, że zawodnik szybko zapomni o porażce. Nowy bodziec wyzwala nową energię i daje chęć do pracy nad sobą. Myśl o potencjalnym sukcesie napawa optymizmem oraz wiarą, że tym razem cel zostanie spełniony.

Wszystko zaczyna się w głowie

Niezwykle istotne jest także nastawienie i sposób myślenia zawodnika. W sporcie liczą się trofea oraz medale, ale czasem sportowiec musi zmagać się z wieloma przeciwnościami i jeśli udaje mu się je przezwyciężyć, docenia nie tylko samo zwycięstwo. Ważna staje się wtedy droga, jaką pokonał, by ten cel osiągnąć. A droga ta może być niekiedy bardzo wyboista, stąd trzeba włożyć mnóstwo wysiłku, by dojść na sam szczyt. To coś, o czym często zapomina kibic, który widząc ulubionego sportowca na najwyższym stopniu podium, w gruncie rzeczy widzi zaledwie wierzchołek góry lodowej.

W dzisiejszych czasach młodzi sportowcy mają spory problem z panowaniem nad emocjami, nierzadko jedna porażka może zaważyć na ich karierach. Dlatego coraz ważniejsza staje się rola psychologa sportowego, na współpracę z którym decyduje się obecnie wielu zawodników na początku swojej przygody z zawodowym sportem.

Autor: Gabriela Koziara

Zdjęcie: Instagram